Powstańcy Wielkopolscy Powiatu Śremskiego
100. rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego
ŚREMSKI PANTEON NIEPODLEGŁOŚCI
Przeszukaj szufladę pradziadka - zobacz, co możesz znaleźć
Krzyż Virtuti Militari V klasy
Po odzyskaniu niepodległości w 1918, Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej na mocy ustawy z dnia 1 sierpnia 1919 roku o ustanowieniu orderu wojskowego „Virtuti Militari” wskrzesił order ustanowiony w 1792 roku przez króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego, nadając mu nazwę Orderu Wojskowego Virtuti Militari. Zgodnie z ustawą przywrócone zostało dawne znaczenie orderu jako nagrody [...] czynów wybitnego męstwa i odwagi, dokonanych w boju i połączonych z poświęceniem się dla dobra Ojczyzny[...]. Restytuowany order zachował podział na pięć klas oraz ich nazwy. W ustawie określono kwalifikacje czynów, za które żołnierze mogli otrzymać poszczególne klasy orderu oraz prawa i przywileje odznaczonych.

W ustawie ustalono, że żołnierz mógł otrzymać order poszczególnej klasy za następujące czyny:
Krzyż Wielki z Gwiazdą – I klasy – wódz za zwycięstwo w walnej bitwie, zakończonej zupełną porażką nieprzyjaciela lub za bohaterską obronę, która rozstrzygnęła o losach operacji strategicznych;
Krzyż Komandorski – II klasy – dowódca za zwycięstwo taktyczne lub mężną i skuteczną obronę trudnej pozycji;
Krzyż Kawalerski – III klasy – oficer, podoficer lub szeregowy, posiadający już Krzyż Złoty (IV klasy) za umiejętne kierowanie oddziałem, połączone z czynem wybitnego męstwa i z narażeniem życia;
Krzyż Złoty – IV klasy – oficer, za umiejętne dowodzenie oddziałem, połączone z osobistym czynem wybitnego męstwa i z narażeniem życia lub podoficer względnie szeregowy, posiadający już Krzyż Srebrny (V klasy) za czyn wybitnego męstwa, połączony z narażeniem życia;
Krzyż Srebrny – V klasy – oficer, podoficer lub szeregowy za czyn wybitnego męstwa, połączony z narażeniem życia.

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari otrzymali m.in. mjr Roman Garbarczyk z Książa i Wincenty Skrzypczak z Chwałkowa Kościelnego.


[ » ]



Potrzebujemy Waszej pomocy
Śremski Panteon Niepodległości powstał, by wymienić jak największą liczbę powstańców wielkopolskich z obszaru naszego powiatu. Znamy ich wielu. Znamy konspiratorów, organizatorów, dowódców. Znamy wielu żołnierzy szeregowych. Jednak chcemy zbudować możliwie najpełniejszą listę mężczyzn, którzy rzucili wszystko i poszli wywalczyć nam Polskę. Byli wśród nich doświadczeni frontowcy, byli też 18-letni mężczyźni, którzy prochu wcześniej nie wąchali. Jedni sprawdzili się w boju, inni nie poradzili sobie z trudem wojny. To dziś nie jest ważne. Dziś ważne jest, że chwycili za broń, że dzięki ich zrywowi Wielkopolska została przyłączona do Państwa Polskiego. Bo musimy pamiętać, że nie stało się to 11 listopada 1918 roku, a ponad rok później. To dzięki nim, w traktacie wersalskim, podpisanycm 28 czerwca 1919 roku, a prawomocnym w styczniu 1920 roku, znalazł się zapis o przyłączeniu Wielkopolski do Polski.

Dzisiaj dla nas ważny jest każdy powstaniec, każdy, kto spontanicznie i na ochotnika zgłosił się do walki o Polskę.

Apelujemy do Was o pomoc. Przeszukajcie rodzinne archiwa, przepytajcie seniorów. Wystarczy nam ślad jakiś, jakieś odznaczenie, legitymacja, dokument. Za naszego uznajemy każdego powstańca, który się tu urodził bądź zamieszkał tutaj już po wojennych wysiłkach w innej części Wielkopolski.

Pamiętajmy też o kobietach, które włączyły się w działania konspiracyjne i organizację powstania, a w trakcie walk pełniły służbę sanitarną.

Warto się wysilić. Warto sprawić, że Wasz przodek zostanie wymieniony na naszej liście. Robimy to nie tylko dla siebie, ale też dla naszych dzieci i wnuków. To ostatni moment, by zebrać urywki naszych informacji w jeden kompletny obraz i zapisać go na trwałe. Do dzieła zatem!

Powyżej prezentujemy odznaczenia i przykładowe dyplomy, które otrzymywali powstańcy wielkopolscy, by ułatwić Tobie identyfikację tego, co być może zawiera „szuflada pradziadka”. Jeśli znajdziesz odznaczenie, poszukaj też legitymacji albo patentu, tj. dużego dyplomu. Istotne są także wszelkiego rodzaju zaświadczenia, np. o zwolnieniu do cywila, książeczki wojskowe czy korespondencja w sprawie zdobycia poświadczenia o udziale w powstaniu wielkopolskim z lat 1918-1938.
W latach 50. XX wieku powstańcy otrzymywali Wielkopolski Krzyż Powstańczy i awans na podporucznika w formie dyplomu A4.

Jeśli Twoje poszukiwania zakończą się sukcesem, sfotografuj wszystkie znaleziska i → przyślij do nas.
Wpiszemy Twojego powstańca do Śremskiego Panteonu Niepodległości, o ile już nie został w nim umieszczony, i ewentualnie wypożyczymy od Ciebie archiwalia do zdigitalizowania.

Partnerzy





(C) Muzeum Śremskie & Stowarzyszenie Nasza Gmina, 2018-2019 All Rights Reserved
e-mail: muzeum@srem.pl

gir@ffe