Lista Powstańców (w opracowaniu)
Brodnica •
Dolsk •
Kórnik •
Książ Wielkopolski •
Śrem •
Cały powiat
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S Ś T U V W Z ŻPowiat Śremski - S
Sadzisz Jan, gmina: Książ Wielkopolski, Książ (1901-1974)
Siejak Antoni, gmina: Książ Wielkopolski, Brzóstownia (1865-1938)
Skrzypczak Jan, gmina: Książ Wielkopolski, Chrząstowo/Dolsk (1898-1978)
Słoma Jan, gmina: Książ Wielkopolski, Zakrzewice (1895-1964)
Stern Józef, gmina: Kórnik, Murowana Goślina (1889-1939)
Szczepkowski Władysław gmina: Śrem, Łęg (1868-1929)
Był synem ziemianina Józefa Szczepkowskiego i Heleny Brodowskiej. Przyszedł na świat 7 X 1868 r. w rodzinnym majątku w Sławinie w powiecie ostrowskim. W gimnazjum w Ostrowie Wielkopolskim, które ukończył z maturą w 1891 r. należał do tajnego kółka samokształcącego TTZ, gdzie wykształcił w sobie patriotyczną i prospołeczna postawę na resztę życia. Przez dwa lata studiował rolnictwo w Berlinie i Królewcu, po czym odbył jednoroczną służbę wojskową w armii pruskiej.
Wyniesiony z rodzinnego domu etos pracy w rolnictwie zadecydował o kupnie majątku ziemskiego Pacanowice pod Pleszewem. W 1904 roku Szczepkowski nabył wsie Łęg i Łężek w pow. śremskim, gdzie zamieszkał z żoną Leonią w 1905 r. Obowiązki zarządzania dość dużym gospodarstwem łączył z aktywną działalnością obywatelską. Blisko współpracował na tym polu z czołowymi śremskimi działaczami narodowymi skupionymi w Kole Międzypartyjnym: dr. Sewerynem Matuszewskim, Danielem Kęszyckim, Stefanem Chosłowskim, ks. Janem Baisertem, Stanisławem Olszewskim, Aleksandrem Kujawskim i Andrzejem Zwierzchowskim. W 1910 r. Szczepkowski został przewodniczącym Sejmiku Powiatowego. Należał do niejawnej organizacji pod nazwą "Obrona", która miała na celu utrudnianie akcji wywłaszczeniowej prowadzonej przez antypolską Hakatę. Pełnił funkcję sekretarza Towarzystwa Rolniczego w Śremie i prezesa Rady Nadzorczej firmy nasienniczej "Spójnia". Otrzymał honorowe członkostwo Bractwa Kurkowego w Śremie. Jego żona Leonia zakładała pierwsze w powiecie koło włościanek.
U schyłku I wojny światowej stało się jasne, że dla Niemiec zakończy się ona klęską.
Władysław Szczepkowski był od października 1918 r. jednym z głównych inicjatorów konspiracyjnych działań w powiecie śremskim, mających na celu przejęcie władzy w sprzyjającej chwili w mieście i powiecie z rąk niemieckich.
W tym celu powołany został kilkuosobowy Tajny Komitet Obywatelski ze Szczepkowskim na czele. Podobne komitety z udziałem miejscowych obywateli utworzyły się w Kórniku, Książu, Dolsku i Mosinie. Wkrótce zawiązały się Rady Robotnicze i Żołnierskie, które powołały do życia Straż Obywatelską, później Straż Ludową, będącą zalążkiem ochotniczych powstańczych sił zbrojnych. W praktyce rozpoczęło się przejmowanie kontroli nad niemiecką administracją ? Szczepkowski miał kontrolować poczynania wciąż jeszcze urzędującego landrata. W listopadzie 1918 r. stanął na czele Powiatowej Rady Ludowej. Z racji pełnionych obowiązków nadzorował organizację oddziałów Straży Ludowej w poszczególnych miejscowościach powiatu śremskiego.
Pod jego kierownictwem przyjęty został plan zbrojnego zdobycia koszar niemieckiego garnizonu wojskowego w Śremie. Okazało jednak, że ich dowódca za sprawą nacisku i mądrego postępowania ludzi z Powiatowej Rady Ludowej wywiesił białą flagę na znak kapitulacji i do walk o koszary nie doszło. Polacy przejęli cały arsenał zgromadzonej tam broni, którą wyposażono powstańczy batalion śremski.
Na początku grudnia 1918 r. był jednym z 19 delegatów pow. śremskiego na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. Pełnił tam funkcję przewodniczącego Komisji Spraw Administracji i Bezpieczeństwa Publicznego.
19 I 1919 r. Szczepkowski został pierwszym w wolnej po zaborach Polsce starostą powiatu śremskiego i pełnił tę funkcję do grudnia 1921 r. Na jego barki spadły niełatwe zadania i decyzje dotyczące organizacji i polonizacji terenowej administracji, zaopatrzenia ludności w żywność, opał, zapewnienie bezpieczeństwa itp. Z nominacji Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu został porucznikiem kawalerii. Jednocześnie był komendantem VI Okręgu Wojskowego. Po rezygnacji z funkcji starosty śremskiego w grudniu 1921 r. prezesował radzie nadzorczej Banku Poznańskiego Ziemstwa Kredytowego. Uczestniczył w organizacji Powszechnej Wystawy Krajowej w 1929 r. w Poznaniu. Po sprzedaży Łęgu, kupił w 1924 r. majątek Piotrowo i Chaławy, gdzie prowadził cenioną hodowlę klaczy półkrwi i bydła rasowego.
Za wybitną i ofiarną działalność niepodległościową i społeczną został odznaczony: Krzyżem Walecznych, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi.
Władysław Szczepkowski zmarł 13 VI 1929 r. w Karlowych Warach i został pochowany na cmentarzu w Gurowie pod Gnieznem, w majątku swojego brata.
Adam PODSIADŁY, "Gazeta Śremska" 7-8/2018
Fot.: portet wycięty z fotografii zbiorowej pracowników starostwa śremskiego, 27 czerwca 1919 r., ze zbiorów Muzeum Śremskiego
Wymieniony w źródłach:Lista Towarzystwa Miłośników Ziemi Śremskiej
Słownik Biograficzny Śremu
Jarosław Wawrzyniak "Śrem w Powstaniu Wielkopolskim"
Daniel Kęszycki "Wspomnienia z 1919/22. Udzial Śremu w Powstaniu Wielkopolskim. Księga I
[Zamknij]
Szmyt Józef, gmina: Książ Wielkopolski, Mchy (1893-1970)