Śremski Panteon Niepodległości

Powstańcy Wielkopolscy Powiatu Śremskiego

Idea Panteonu | Szuflada pradziadka | Lista Powstańcow | Kontakt

100. rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego

ŚREMSKI PANTEON NIEPODLEGŁOŚCI

Lista Powstańców (w opracowaniu)

Brodnica • Dolsk • Kórnik • Książ Wielkopolski • Śrem • Cały powiat

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S Ś T U V W Z Ż

Powiat Śremski - C

Ceglarek Stanisław, gmina: Śrem, Luciny (1892-po 1969)

Celichowski Stanisław, gmina: Kórnik, Kórnik (1885-1947)

Celichowski Zygmunt, gmina: Kórnik, Kórnik (1845-1923)

Cepa Zdzisław, gmina: Śrem, Śrem (1896-1970)

Chaupczak Zygmunt, gmina: Śrem, Śrem (1900-po 1968)

Chełmiński Bronisław, gmina: Śrem, Śrem (?-po 1957)

Chełmiński Zdzisław, gmina: Brodnica, Przylepki (1887-1959)

Chłapowski Jan Wacław, gmina: Brodnica, Szołdry (1863-1919)

Chłapowski Juliusz, gmina: Brodnica, Szołdry (1890-1920)

Chłapowski Stanisław, gmina: Brodnica, Szołdry (1888-1930)

Chłapowski Zdzisław, gmina: Brodnica, Szołdry (1892-1920)

Chmiel Stanisław, gmina: Śrem, Wyrzeka (1876-po 1958)

Chmielewski Józef, gmina: Dolsk, Lubiatowo (1886-1963)

Chmielewski Stefan, gmina: Książ Wielkopolski, Chwałkowo (1901-1962)

Choryński Stanisław, gmina: Książ Wielkopolski, Gogolewo (1900-1980)

Chosłowski Stefan
gmina: Dolsk, Ostrowieczko (1889-1954)

Stefan Stanisław Seweryn Chosłowski urodził się w rodzinie ziemiańskiej 8 lub 9 maja 1889 roku w Czarnym Sadzie k. Koźmina jako syn Stanisława i Lucyny z d. Chrzanowska. Ukończył studia rolnicze na uniwersytetach w Lipsku, Monachium i Berlinie. Odbył roczną służbę wojskową w armii niemieckiej. W 1913 roku kupił majątek Ostrowieczko pod Dolskiem i zaczął tam gospodarować. Wraz z wybuchem I wojny światowej został zmobilizowany i walczył w szeregach 6 Rez. Pułku Piechoty i 47 PP armii niemieckiej do końca wojny. W trakcie wojny, 28 kwietnia 1917 roku ożenił się we Wrocławiu z Ireną Chrzanowską. Został zdemobilizowany w listopadzie 1918 roku w stopniu podporucznika.

Wrócił do Ostrowieczka i przystąpił do organizacji powstania wielkopolskiego w pow. śremskim. Brał udział w przejmowaniu śremskiego garnizonu z rąk niemieckich 30 grudnia i przejmowaniu Śremu przez Polaków 31 grudnia 1918 roku. Nowo powołane polskie władze powierzyły mu utworzenie śremskiego batalionu powstańczego, którego został dowódcą. Już 6 stycznia 1919 roku na czele dwóch kompanii wyruszył na front pod Zbąszyń. Śremskie kompanie wróciły z tego odcinka 16 stycznia, a już 6 lutego, pod jego dowództwem, wyruszyły na front pod Rawicz. Pozytywne skutki obecności Stefana Chosłowskiego pod Rawiczem opisuje Zygmunt Wieliczka [patrz niżej]. Po utworzeniu z oddziałów powstańczych frontu rawickiego 11 Pułku Strzelców Wielkopolskich, objął dowództwo 1 batalionu tej formacji. Pozostał wraz ze swym batalionem pod Rawiczem do stycznia 1920 roku, tj. do momentu wejścia w życie traktatu wersalskiego. W styczniu 1920 brał udział w rewindykacji Rawicza i Kępna, po czym wyruszył ze swoją formacją na wojnę polsko-bolszewicką pod Lidę, jako dowódca 1 batalionu 69 Pułku Piechoty już w strukturach Wojska Polskiego. Przejściowo dowodził całym 69 PP (od 20 maja do 6 czerwca 1920). Został przeniesiony do rezerwy w stopniu majora 5 marca 1922 roku.

W 1926 roku sprzedał majątek Ostrowieczko i przeniósł się do Poznania, gdzie pracował jako wicedyrektor Towarzystwa Ubezpieczeniowego "Snop". Brał udział w wojnie obronnej 1939. Dostał się do niemieckiej niewoli i wojnę spędził w oflagu w Woldenbergu. W 1945 roku zamieszkał z rodziną w Gnieźnie, gdzie zmarł 17 października 1954 roku.

Został odznaczony Orderem Virtuti Militari V Klasy, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości (1932) i Złotym Krzyżem Zasługi (1928).

Zygmunt Wieliczka
Od Prosny po Rawicz, Poznań 1931,
fragmenty rozdziału XXIII:

Batalion śremski przybył pod Rawicz [6 lutego 1919 r.] w następującym składzie:
dowódca batalionu Stefan Chosłowski,
adiutant Czesław Domagalski
1 kompania (śremska): dowódca do dnia 8 lutego Józef Muślewski, od dnia 9 lutego Adam Olsztyński. Kompania liczyła około 180 ludzi, uzbrojonych w karabiny wzoru 98, posiadała 2 ciężkie i 3 lekkie karabiny maszynowe.
3 kompania (dolska): dowódca Tomasz Paul.
Kompania liczyła około 150 ludzi, uzbrojonych w karabiny wzoru 98, posiadała 2 ciężkie i 3 lekkie karabiny maszynowe.
4 kompania (kórnicka): dowódca kompanii dr Stanisław Celichowski. Kompania liczyła około 160 ludzi, uzbrojonych w karabiny wzoru 98, posiadała 3 ciężkie i 3 lekkie karabiny maszynowe.
Poza tym posiadał batalion oddział ciężkich karabinów maszynowych, dowodzony przez Daniela Kęszyckiego, w sile 4 ciężkich karabinów maszynowych i około 50 ludzi. Służbę konnych gońców przy sztabie batalionu pełnili ochotniczo Konstanty Bniński i Wiktor Unrug.
Przybycie batalionu śremskiego oznaczało nową erę w walkach o Rawicz. Przede wszystkim nastąpiła ostateczna stabilizacja odcinka góreckiego, który podzielono na trzy odcinki:
1. Prawe skrzydło, a zatem Kawcze, Zakrzewo, Żołędnicę i Annopol obsadził batalion jarociński, wzmocniony 2 kompanią koźmińską, pod dowództwem Bronisława Kirchnera, który swój sztab zakwaterował w szkole w Roszkowie.
2. Centrum, tj. Jagodnię, Miejską Górkę i Niemarzyn obsadził batalion śremski pod dowództwem Stefana Chosłowskiego, sztab batalionu w Miejskiej Górce.
3. Lewego skrzydła bronił Marian Szulc na czele batalionu słupskiego, wzmocnionego chwilowo kompanią dubińską, zakwaterowaną w Słupi i 1 kompanią koźmińską, rozmieszczona w Stwolnie, Zielonej Wsi i Wydawach.
Ten podział obsady odcinka góreckiego zachowano aż do rozejmu, gdyż okazał się w praktyce dobry, zarówno przez obsadę taktycznie ważnych punktów, jak i przez łatwość przerzucania rezerw w zagrożone punktu frontu.
Chosłowski zorientował się szybko w sytuacji, jaką zastał pod Rawiczem i od razu spostrzegł, co czynić należy, aby uchronić się przed dalszymi niespodziankami. Dlatego już w nocy z 7 na 8 lutego wyruszył z rozkazu Chosłowskiego patrol pod Sarnowę i wysadził pod osłoną ciemności tuż pod miastem tor kolejowy w kilku miejscach w powietrze. W ten sposób uniemożliwił Chosłowski przede wszystkim dalsze wycieczki pociągu pancernego, którego pojawienia działały zawsze deprymująco na nasze formacje.
Dalsze zarządzenie Chosłowskiego miało charakter bardziej gospodarczy. Chosłowski rozkazał mianowicie ewakuację magazynów cukrowni w Miejskiej Górce i wysłał w głąb kraju około 100 000 cetnarów cukru, aby zapas ten nie wpadł ewentualnie jako zdobycz w ręce Niemców. Ewakuacja ta odbyła się w ciężkich warunkach, ponieważ nieprzyjaciel przeszkadzał w pracy uporczywym ogniem artyleryjskim. Jednakże dzięki energii dowódcy i ofiarności robotników i żołnierzy, wywieziono szczęśliwie cały zapas cukru z Miejskiej Górki.
[...]
Już 8 lutego zdaje Muślewski dowództwo 1 kompanii śremskiej Adamowi Olsztyńskiemu, a sam przystępuje z rozkazu Chosłowskiego do zorganizowania obsługi armat, zdobytych w pierwszej bitwie rawickiej. Organizację tę Muślewski przeprowadza tak sprawnie i energicznie, że nasze 4 działa już 10 lutego współdziałają z powodzeniem w odbiciu ataku niemieckiego.
[...]
Opisany stan rzeczy dowodzi, że dzień 8 i 9 lutego upłynął dla naszych barw pod Rawiczem pod korzystnym horoskopem. Nie mylę się na pewno, twierdząc, że zmiana na korzyść jest przede wszystkim zasługą Chosłowskiego, który, oprócz fachowej wiedzy wojskowej, wnosił w poczynania swe zarówno patriotyzm, jak i wielką pilność i surowe poczucie obowiązku. Z przybyciem Chosłowskiego pod Rawicz skończył się okres błędów w dowodzeniu, gdyż dowództwo odcinka odciążyli świadomą celu współpracą dowódcy batalionów: Chosłowski, Kirchner i Szulc.

Opracowała Katarzyna GWINCIŃSKA , "Gazeta Śremska" 11-12/2018
Źródło biogramu: Słownik biograficzny Śremu

Wymieniony w źródłach:
Lista Towarzystwa Miłośników Ziemi Śremskiej
Słownik Biograficzny Śremu
Jarosław Wawrzyniak "Śrem w Powstaniu Wielkopolskim"

[Zamknij]

Chraplak Wacław, gmina: Brodnica, Grzybno (1896-po 1958)

Chraplak Wincenty, gmina: Brodnica, Grzybno (1888-1935)

Chudziński Feliks, gmina: Brodnica, Żabno/Śrem (1900-po 1974)

Chudziński Władysław, gmina: Brodnica, Żabno (1901-1970)

Chwieralski Edmund, gmina: Śrem, Śrem (1899-1980)

Chwiłkowski Cezary, gmina: Śrem, Śrem (1881-po 1973)

Ciachowski Bronisław, gmina: Książ Wielkopolski, Książ (1887-1968)

Ciachowski Jan, gmina: Dolsk, Dolsk (1901-1956)

Ciachowski Stanisław, gmina: Dolsk, Dolsk (1900-po 1957)

Ciastowski Henryk, gmina: Kórnik, Mszczyczyn/Kórnik (1899-1969)

Cichocki Stanisław, gmina: Kórnik, Bnin (1900-1971)

Cichowski Julian, gmina: Śrem, Dalewo (1870-1948)